Embarcamos no Grove rumbo á nosa primeira viaxe á illa de Sálvora. No catamarán, rodeados de turistas, imos un grupo de amigos, Juanzi e Marisa, Alfredo, Lía e Salgado, Jose e eu, con espírito excursionista e curiosidade por esta illa, unha das do Parque Illas Atlánticas. Sálvora é a máis descoñecida e menos visitada, talvez porque nela non hai xente, nin actividade, nin bares; non hai máis ca o faro, o seu fareiro e dous vixilantes do parque.

O mar calmo e a néboa acompáñannos toda a viaxe, esa bruma cerúlea que se mestura co azul metálico do mar, nun horizonte único e frío. A travesía, dunha hora máis ou menos, vainos botando da ría de Arousa, nunha ruta festonada de bateas: mil seiscentas apértanse na ría, coas súas cordas bambeando ao compás das correntes que engordan mexillóns e ostras.

Unha liña de ondas a xirar en espiral indícanos o encontro de dúas correntes que forman un efecto de bucle.

Chegamos á illa e recalamos a carón do espigón, nunha praia de auga turquesa, transparente, e area moi branca. Entre as rochas míranos desembarcar a Serea, unha das moitas lendas da illa: sereas, mouros, Santa Compaña, historias de barcos e capitáns, de piratas e de amores que aínda planan nos ceos da illa.

A antiga fábrica de salgadura e a ermida son os edificios que acompañan a serea e as lendas. A ermida foi taberna e nela contábanse historias, líanse libros e compartíanse viaxes, o centro social dunha porción de terra illada en tempos de escaseza e escuridade.

Agora, o camiño de terra cóbrenos de po negro os pés semidescalzos. Discorre entre enormes rochas, unhas multiformes, outras tan chairas que semella formaren un anfiteatro. Camiñamos entre breixos, abruñeiros e pequenas matas floridas; atravesamos o pequeno bosque de eucaliptos camiño da fonte de auga doce á que se achegan algúns cabalos, preto da aldea, situada no lado da illa que mira á ría, con acceso á praia e protexida da bravura do océano Atlántico.

As casas, malia os anos que levan deshabitadas, mantéñense en pé coa súa estrutura comunitaria orixinal, formando un rectángulo onde todas as portas dan á eira de pedra, o espazo común. A sensación é tribal, conviven e míranse de fronte; sensación de protección con pouca intimidade.

Do outro lado está o faro. Alí, mirando cara ao océano, vese a liña de afiadas rochas que apenas despuntan da tona do mar; mais por baixo da auga agochan todo o seu potencial destrutor: é o lugar do naufraxio. Imaxinamos o Santa Isabel,cunha enorme vía de auga, afundindo pouco a pouco. Centos de persoas que iniciaran a súa viaxe no porto da Coruña debatéronse no mar xeado do mes de decembro, loitando contra a morte. A fin da súa viaxe ás Américas. Algunhas persoas deron salvado a vida grazas ás heroínas de Sálvora, pero esa é outra historia.

©Mabel Pérez Simal

Corrección Lingüista: Begoña Méndez

Pousa nese penedo desde onde avista a baía enteira e fica queda, gozando do sol e observando, curiosa, todo o que sucede nese espazo de seu; vaia, ela sénteo propio de tanto tempo que pasa alí e do ben que o coñece.

Agora pasa un barco, un enorme vapor no que viaxan centos de persoas; sae do porto emitindo ese son que retumba e anuncia a partida a toda a cidade. Pode ver as caras que se asoman a cuberta, pode ver as expresións de felicidade, de medo, de dúbida e de desacougo, onde irán e por que viaxarán?

Talvez haxa afoutos viaxeiros dispostos a descubrir o mundo e as súas marabillas; coma outrora Mark Twain, na compaña de podentes e aventureiros amigos arrodeados de baúis e comodidades.

Quizais viaxan a América vía Lisboa para ver os seus; ou son os primeiros traballadores que ousan facer por vida lonxe da miseria e da tristura en que fican as súas familias.

Apoiada na varanda, unha muller elegante protéxese e íllase cun parasol. Despide os parentes que a acompañaron ata o porto e a miran con seria actitude. Inqueda, culta, decidida a viaxar, a coñecer e aprender, a saír da atmosfera de trivialidades que a afoga, desa vixilancia morbosa. Outras culturas, outros idiomas han insuflarlle o osíxeno que precisa… coma ela precisa o movemento.

Mira para a Torre inamovible, tan ergueita e vixiante. Por veces ten a sensación de que o sabe todo dela e do que pasa neste espazo de mar que domina co feixe de luz do seu faro, tanto ten o tempo que faga…

Hoxe o mar está calmo, pero cando se embravece as ondas baten e saltan ganduxando no aire encaixes de espuma branca. Unha finísima nube de gotas cáelle liviá no pelo e a cara: ummmm! pode saborear o sal seco nos beizos.

A calor do sol acaríñaa, tanto lle gusta que sente preguiza en volver, pero non lle queda outra, leva moito tempo fóra da auga e a cola empeza a secar.

©Mabel Pérez Simal
Corrección Lingüística: Begoña Méndez

Ao pisares esta praia ao pé do monte Pindo, imaxinas noites cheas de silencio en movemento, de cargas e descargas, de présas e desacougos, vixiando cara ao camiño e cara ao mar, axexando por onde poidan vir os problemas.

Tamén dás en imaxinar pesca e marisqueo, patelas a rebordar nécoras ou sargos frescos e relucentes.

Paseando pola praia sentes que te recolle do pequena que é, coas altas rochas formando un colar gris arrodeando a area branca e deixando unha abertura cara ao mar, o mar océano, ese mar que cando miras a liña do horizonte só ves mar. E presentes a inmensidade agachada detrás desa raia onde se xuntan os azuis, o mariño con fitas prateadas e o celeste que case torna en branco no horizonte.

Hai unhas casetas de muros sólidos de pedra gris que se mesturan coas rochas, coma se a construción humana fose unha continuación da paisaxe que se suma ás pedras que baixan pola faldra do Pindo.

A Insuela é un espazo escondido e case privado, só para coñecedores e propios.

©Mabel Pérez Simal

Corrección Lingüistica: Begoña Méndez